Ortak mülkiyete konu olan taşınmazlar üzerinde yaşanan uyuşmazlıklar, paydaşlar arasında ciddi hak kayıplarına yol açabilmektedir. Özellikle hisseli taşınmazlarda, ortaklığın devamı çoğu zaman pratikte mümkün olmaz. Bu gibi durumlarda başvurulan en temel hukuki yollardan biri taksim davasıdır. Bu yazıda, “taksim davası nedir?”, kimler açabilir, nasıl yürütülür ve nelere dikkat edilmelidir gibi sorulara detaylı ve sade bir şekilde yanıt verilecektir.
Taksim Davası Nedir?
Taksim davası, bir taşınmazın paydaşlar arasında fiilen bölünerek her bir ortağın mülkiyet hakkını bağımsız olarak kullanabilmesini sağlamak amacıyla açılan bir davadır. Bu davanın temel hedefi, ortak mülkiyetin sona erdirilmesi ve hisselerin fiziksel olarak ayrılmasıdır.
Genellikle kardeşler, akrabalar ya da birden fazla kişinin miras yoluyla ortak malik olduğu taşınmazlarda bu dava gündeme gelir.
Taksim Davası ile Ortaklığın Giderilmesi Davası Aynı mı?
Hayır. Her ne kadar ikisi de ortaklığın sona ermesini amaçlasa da, içerik olarak farklılık gösterirler:
| Özellik | Taksim Davası | Ortaklığın Giderilmesi Davası |
|---|---|---|
| Amaç | Payların fiilen bölünmesi | Ortaklığın tamamen sona ermesi |
| Sonuç | Her paydaş, bölünen kısmın sahibi olur | Taşınmaz satılır, bedel paylaştırılır |
| Mümkün olduğu durumlar | Taşınmaz bölünebilir olmalı | Bölünemez taşınmazlar için uygulanır |
| Tercih edilen yol | Uzlaşma varsa, taksim davası | Uzlaşma yoksa, satışla ortaklık giderme |
Taksim Davası Hangi Şartlarda Açılabilir?
Bir taksim davası açılabilmesi için şu şartlar aranır:
- Taşınmazın paylı mülkiyete tabi olması gerekir.
- Fiili taksimin mümkün olması gerekir. (Yani taşınmaz bölünebilir nitelikte olmalıdır.)
- Paydaşların anlaşamaması hâlinde mahkeme kararı gerekebilir.
- Tapu tescilinde taksimi engelleyen bir şerh ya da sınırlama olmamalıdır.
Kimler Taksim Davası Açabilir?
Taksim davasını, taşınmazda pay sahibi olan herkes açabilir. Bu kişi:
- Gerçek kişi ya da tüzel kişi olabilir
- İster tek başına ister diğer paydaşlarla birlikte dava açabilir
- Mirasçılar, müşterek mülkiyet sahipleri gibi paydaşlar da bu hakkı kullanabilir
Taksim Davası Süreci Nasıl İşler?
- Dava dilekçesi hazırlanır ve görevli mahkemeye sunulur.
- Dava, taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi‘nde açılır.
- Mahkeme bilirkişi atar ve taşınmazın bölünüp bölünemeyeceğini teknik olarak değerlendirir.
- Eğer taksim mümkünse, mahkeme karar verir ve tapu kayıtları yeni duruma göre tescil edilir.
- Taraflar dilerse sulh yoluyla da paylaşımı gerçekleştirebilir.
Taksim Edilebilirlik Nasıl Belirlenir?
Taksim yapılabilmesi için taşınmazın:
- Parsellenmeye elverişli olması
- Belediyeden ya da imar müdürlüğünden onay alınması
- Her bir paydaşa ekonomik değeri olan bir parça düşmesi gerekir
Örneğin; bir arsanın taksim edilebilmesi için her parçanın imar planına uygun, yola cepheli, asgari metrekareyi karşılayan nitelikte olması gerekir.
Taksim Sözleşmesi ve Mahkeme Dışı Paylaşım
Taraflar aralarında bir taksim sözleşmesi yaparak da paylaşım gerçekleştirebilirler. Ancak bu sözleşmenin noterde düzenlenmesi ve tapuda tescil edilmesi gerekir. Aksi halde hukuki geçerliliği olmayabilir.
Taksim Davası Sonucunda Ne Olur?
- Taşınmaz teknik olarak bölünür.
- Her paydaş kendi bölümünün tapusunu alır.
- Ortak mülkiyet sona erer, herkes kendi payında müstakil malik olur.
- Ortak karar alma zorunluluğu sona erdiğinden taşınmazı satma, kiralama, ipotek etme gibi işlemler bağımsızca yapılabilir.
Taksim Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi;
- Taraflar arasındaki uzlaşmazlık düzeyine,
- Bilirkişi raporlarına,
- Tapu müdürlüğü, belediye gibi kurumların görüş verme süresine göre değişir.
Genellikle 1 ila 2 yıl arasında sonuçlanmaktadır.
Yargıtay Kararları Ne Yönde?
Yargıtay içtihatlarına göre;
- Taşınmaz bölünmeye elverişli ise taksim kararı verilmesi gerekir.
- Paydaşlar arasındaki ekonomik denge gözetilmelidir.
- Teknik bilirkişi raporu esastır.
- Zorla satışa gidilmeden önce taksim seçeneği değerlendirilmelidir.
Taksim Davası ile İlgili Sık Yapılan Hatalar
- Taksimi mümkün olmayan taşınmazlar için dava açmak
- Diğer paydaşlara ihtarname göndermeden dava açmak
- Tapu kayıtlarını güncellemeden başvuru yapmak
- Bilirkişi raporuna itiraz etmemek
Bu gibi hatalar, davanın reddine ya da sürecin uzamasına neden olabilir.
Sonuç
Taksim davası, ortak mülkiyetin sona erdirilmesi ve taşınmazın adil biçimde paylaşılması açısından etkili bir hukuki yoldur. Ancak taşınmazın teknik olarak bölünebilir olması en önemli şarttır. Bu nedenle dava açmadan önce hukuki danışmanlık alınması, uzman görüşü ile teknik uygunluk değerlendirilmesi gerekir. Böylece hem hak kayıpları önlenir hem de dava süreci daha hızlı ilerler.
Bir yanıt yazın