📌 1. Arabuluculuk Nedir?
📌 Arabuluculuk, tarafların aralarındaki uyuşmazlığı, mahkemeye gitmeden tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi (arabulucu) yardımıyla kendi istekleriyle çözmeleri için başvurdukları alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir.
✔ 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile düzenlenmiştir.
✔ İş, ticaret ve tüketici uyuşmazlıklarında bazı hallerde dava açmadan önce arabuluculuk zorunlu tutulmuştur.
🚨 Örnek:
Bir işçi, kıdem tazminatını alamadığında, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
📌 2. Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
✔ Taraflardan biri adliyelerde bulunan arabuluculuk bürosuna başvurur.
✔ Arabulucu, tarafları bir araya getirir ve çözüm bulunmasına yardımcı olur.
✔ Taraflar anlaşırsa, bir arabuluculuk anlaşma belgesi düzenlenir.
🚨 Örnek:
Kiracı ile ev sahibi kira artışı konusunda anlaşmazlığa düşerse, arabulucu tarafları bir araya getirerek çözüm bulunmasını sağlar.
📌 3. Arabuluculuk Anlaşmasının Hukuki Bağlayıcılığı Nedir?
✅ 3.1. Tarafların İmzaları ile Bağlayıcılık Kazanır
✔ Taraflar arabulucu huzurunda anlaşırlarsa, hazırlanan anlaşma belgesinin altı imzalanır.
✔ Tarafların ve arabulucunun imzasını taşıyan bu belge bağlayıcıdır ve taraflar için borç doğurur.
🚨 Örnek:
İşçi ile işveren arabuluculuk sürecinde 50.000 TL kıdem tazminatında anlaştıysa, bu miktarın ödenmesi artık zorunludur.
✅ 3.2. İcra Edilebilirlik Şerhi ile Mahkeme Kararı Gibi Geçerlilik Kazanır
✔ Taraflardan biri anlaşma belgesine uymadığında, icra edilebilirlik şerhi alınarak ilamlı icra takibi yapılabilir.
✔ İcra edilebilirlik şerhi, anlaşma belgesine sulh hukuk mahkemesi veya dava açılmışsa görevli mahkeme tarafından verilir.
✔ Bu şerh alındığında, mahkeme kararı gibi kesin ve bağlayıcı hale gelir.
🚨 Örnek:
İşveren, arabuluculuk sürecinde işçiye 30.000 TL ödeme yapmayı kabul etti, ancak ödemedi. İşçi, mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alarak ilamlı icra başlatabilir.
✅ 3.3. Taraflar İçin Kesin Hüküm Doğurur
✔ Arabuluculuk anlaşma belgesi imzalandığında taraflar için kesin hüküm niteliğindedir.
✔ Aynı konuda tekrar dava açmak mümkün değildir.
🚨 Örnek:
Bir işçi, arabuluculukta kıdem tazminatını alıp imza attıysa, aynı tazminat için yeniden dava açamaz.
📌 4. Arabuluculuk Anlaşmasının Sonuçları Nelerdir?
| Sonuç | Açıklama |
|---|---|
| Borç Doğurucu Sonuç | Anlaşma belgesindeki yükümlülükler taraflar için bağlayıcı olur. |
| Kesinlik ve Davadan Feragat | Anlaşmaya varılan konularda tekrar dava açılamaz. |
| İcra Takibi Yapılabilir | İcra edilebilirlik şerhi alındığında, anlaşma ilam niteliği kazanır ve doğrudan icra takibi başlatılabilir. |
| Uyuşmazlığın Çözümü | Taraflar arasında dostane çözüm sağlanır, mahkemeye gitmeden hızlı sonuca ulaşılır. |
📌 5. Arabuluculuk Anlaşmasının Geçerli Olmadığı Haller
✔ İradi olmayan konularda (örneğin nüfus davaları gibi kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar) arabuluculuk yapılamaz.
✔ Tarafların anlaşması zorlama veya irade sakatlığı altında imzalanmışsa, anlaşma geçersiz sayılabilir.
✔ Kamu düzenine aykırı anlaşmalar hukuken geçersizdir.
🚨 Örnek:
Bir işçinin tehdit altında imzaladığı anlaşma belgesi, mahkemede geçersiz sayılabilir.
📌 6. Arabuluculuk Anlaşması İhlal Edilirse Ne Olur?
| Durum | Çözüm Yolu |
|---|---|
| Anlaşmaya Uymama | İcra edilebilirlik şerhi alınarak icra takibi başlatılır. |
| Ödeme Yapılmaması | İlamsız icra yerine ilamlı icra takibi yapılır, haciz yoluna gidilebilir. |
| İtiraz veya Şikayet | İcra takibine itiraz edilirse, mahkemeye başvurularak anlaşma belgesi sunulur. |
🚨 Örnek:
Arabuluculukta kabul edilen 20.000 TL’lik tazminat ödenmezse, işçi doğrudan icra takibi başlatabilir.
📌 7. Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ Ayşe Hanım, işvereninden fazla mesai alacakları için arabulucuya başvurdu.
✔ Taraflar arabulucu huzurunda 30.000 TL ödeme üzerinde anlaştılar.
✔ İşveren bu parayı ödemedi.
✔ Ayşe Hanım, icra edilebilirlik şerhi alarak ilamlı icra takibi başlattı ve parasını haciz yoluyla tahsil etti.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Arabuluculuk anlaşma belgesi mahkeme kararı gibi mi?
📌 İcra edilebilirlik şerhi alındığında mahkeme kararı gibi bağlayıcı olur.
🔹 Arabuluculuk anlaşmasına uymayan tarafa ne yapılır?
📌 İcra edilebilirlik şerhi alınarak icra takibi başlatılabilir.
🔹 Arabuluculukta anlaştım, sonra dava açabilir miyim?
📌 Hayır. Aynı konuda tekrar dava açamazsınız.
🔹 İcra edilebilirlik şerhi almak zorunlu mu?
📌 Hayır. Ancak anlaşmaya uyulmazsa şerh almanız gerekebilir.
🔹 Arabuluculukta imzaladığım anlaşmayı iptal edebilir miyim?
📌 İrade sakatlığı (tehdit, baskı) varsa iptal davası açılabilir.
Bir yanıt yazın