Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte sosyal ilişkiler ve iletişim araçları büyük ölçüde dijital ortama taşınmış durumda. Özellikle telefon yoluyla yapılan konuşmalar ya da mesajlaşmalar sırasında taraflar arasında zaman zaman gerilimler yaşanmakta ve bu durum hakaret ya da tehdit suçlarına dönüşebilmektedir.
Peki, bir kişiye telefonda hakaret etmek ya da tehditte bulunmak suç teşkil eder mi? Telefonda edilen sözler delil sayılır mı? Cezası ne olur? Tüm bu soruları Türk Ceza Kanunu çerçevesinde detaylı şekilde yanıtlıyoruz.
Telefonda Hakaret ve Tehdit Suç mu?
Evet. Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre hem hakaret hem de tehdit, suç olarak tanımlanmıştır. Telefon üzerinden gerçekleşmiş olması, bu eylemlerin suç niteliğini ortadan kaldırmaz. Aksine, iletişim araçları üzerinden işlenmiş olması, bazı durumlarda suçu nitelikli hale getirebilir.
Hakaret Suçu Nedir? (TCK 125)
Hakaret, bir kimsenin şeref, haysiyet ve saygınlığını zedeleyici fiil veya sözlerle küçük düşürülmesidir. Telefonda edilen küfür, ağır itham ya da kişiliğe saldırı içeren ifadeler bu kapsamda değerlendirilir.
Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
TCK madde 125’e göre:
- Genel olarak 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülür.
- Suçun alenen işlenmesi durumunda (örneğin hoparlörde ya da birden fazla kişinin duyabileceği şekilde) ceza 1/6 oranında artırılır.
- Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret edilirse, ceza artırılarak uygulanır.
Telefonda hakaret suçu genellikle ses kayıtları ya da karşı tarafın beyanı ile ispatlanmaya çalışılır.
Tehdit Suçu Nedir? (TCK 106)
Tehdit, bir kişiye zarar verme amacıyla korku yaratacak sözlerin söylenmesidir. Telefonda “Seni öldüreceğim”, “Evini başına yıkacağım” gibi ifadeler açık tehdit olarak değerlendirilir.
Tehdit Suçunun Cezası Nedir?
TCK madde 106’ya göre:
- Kişinin hayatına, sağlığına ya da namusuna yönelik tehditlerde, ceza 6 aydan 2 yıla kadar hapis olabilir.
- Tehditte bulunan kişi, suçu silahla, birden fazla kişiyle, var olan bir örgütün gücünden yararlanarak işlerse ceza artırılır.
- Mal varlığına yönelik tehditlerde ise ceza adli para cezasına çevrilebilir.
Telefonda İşlenen Suçlar Delil Sayılır mı?
Telefon üzerinden yapılan hakaret ve tehdit suçları, bazı şartlar altında delil olarak kullanılabilir:
- Ses kaydı, tehdit veya hakaretin ispatı açısından önemlidir. Ancak bu kayıtlar hukuka uygun biçimde elde edilmiş olmalıdır.
- Kişi, kendisine yönelik bir saldırıyı veya suçu ispatlamak amacıyla ses kaydı aldıysa, meşru savunma veya hak arama sınırlarında değerlendirilebilir ve delil sayılabilir.
- Karşı tarafın izni olmadan yapılan kayıtlar ise bazı durumlarda özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşturabilir.
Bu nedenle, şikâyetçi olmadan önce bir avukata danışarak delil niteliği taşıyıp taşımadığını öğrenmek faydalıdır.
Hakaret ve Tehdit Davası Nasıl Açılır?
Bu suçların mağduru olan kişi, öncelikle Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunabilir. Alternatif olarak:
- En yakın polis karakoluna başvurulabilir.
- Hakaret suçu için 6 ay içinde şikâyet edilmelidir, aksi takdirde dava hakkı düşer.
- Tehdit suçu şikâyete bağlı değilse, savcılık resen soruşturma başlatabilir.
Dava sürecinde mağdur, ses kayıtları, yazılı mesajlar veya tanık beyanlarıyla şikâyetini desteklemelidir.
Cezaların Ertelenmesi veya Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
Mahkeme, verilen cezayı bazı durumlarda erteleme veya HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) kararı ile sonuçlandırabilir. Bu durumda:
- Sanık, 5 yıl boyunca benzer bir suç işlemezse ceza hiç uygulanmaz.
- Ancak aynı suçu tekrar işlerse, ertelenen ceza devreye girer.
Tazminat Davası Açılabilir mi?
Evet. Telefonda hakarete uğrayan ya da tehdit edilen kişi, ceza davasına ek olarak manevi tazminat davası da açabilir. Bu davada:
- Kişilik haklarının zedelenmiş olması
- Korku ve endişe yaratılması
- Toplum içindeki saygınlığın zarar görmesi gibi sebepler ileri sürülebilir.
Tazminat davaları Asliye Hukuk Mahkemesi‘nde açılır.
Sosyal Medya ve Telefon Üzerinden Mesajlaşma Yoluyla Hakaret ve Tehdit
Günümüzde hakaret ve tehdit yalnızca sesli aramalarda değil, WhatsApp, SMS, Instagram, Twitter gibi platformlar üzerinden de sıklıkla işlenmektedir. Bu yollarla işlenen hakaret ve tehditler de TCK kapsamına girer ve cezai işlem uygulanabilir.
Bu nedenle dijital ortamda yapılan tüm yazışmalar, ekran görüntüsü, tanık, tarih/saat bilgisiyle birlikte delil olarak sunulabilir.
Telefonla Hakaret ve Tehditte Suçun Unsurları
- Mağdurun kimliğinin belli olması gerekir.
- Failin suçu kasıtla işlemesi gerekir.
- Küfür ve tehdidin doğrudan mağdura yöneltilmiş olması gerekir.
- Somut ve objektif delillerle desteklenmelidir.
Bu şartlar sağlandığında ceza mahkemesi süreci başlar.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç: Telefonda Hakaret ve Tehdit Cezasız Kalmaz
Telefon üzerinden yapılan hakaret ve tehdit içerikli davranışlar, ciddi cezai sonuçlar doğurur. TCK, bu tür suçlara karşı mağduru korumayı hedeflemekte ve etkili yaptırımlar öngörmektedir. Bu nedenle bu tür durumlarla karşılaşan kişilerin haklarını hukuki yollarla aramaları, delilleri düzgün bir şekilde toplamaları ve süreleri kaçırmadan başvuru yapmaları önem taşır.
Bir yanıt yazın