📌 1. Kar Payı Dağıtımı Nedir?
📌 Kar payı dağıtımı, bir şirketin ticari faaliyetleri sonucu elde ettiği net kârın, ortaklara belirli oranlarda dağıtılması işlemidir.
✔ Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 507-512 arasında düzenlenmiştir.
✔ Kar payı dağıtımı, özellikle sermaye şirketlerinde (anonim şirket, limited şirket) önem taşır.
🚨 Örnek:
Bir anonim şirket, 2024 yılında 1.000.000 TL net kâr elde etmişse, bu kârın belirli kısmı ortaklara dağıtılabilir.
📌 2. Şirket Türlerine Göre Kar Payı Dağıtımı
| Şirket Türü | Kar Payı Dağıtımı Şartları |
|---|---|
| Anonim Şirket | Genel kurulda karar alınması gerekir. En az %5 genel kanuni yedek akçe ayrılır, sonra kâr dağıtılabilir. |
| Limited Şirket | Ortaklar kurulu kararı gerekir. Şirket sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadıkça, kâr payı oranları sermaye payına göre belirlenir. |
| Kollektif / Komandit | Şirket sözleşmesine göre belirlenir. Kar ve zarar paylaşımı genellikle sermaye oranına göredir. |
🚨 Örnek:
Bir limited şirket, sermayedarların oybirliğiyle aldığı karar doğrultusunda net kârın %50’sini ortaklara dağıtabilir.
📌 3. Kar Payı Dağıtımı İçin Gerekli Şartlar
✔ Şirketin yasal defterlerinde kâr oluşmuş olmalı.
✔ Kanuni yedek akçeler ayrılmış olmalı.
✔ Genel kurulda kâr dağıtım kararı alınmış olmalı.
✔ Kâr dağıtımı, pay oranına göre yapılır, aksi kararlaştırılmamışsa eşit paylar dikkate alınır.
🚨 Örnek:
5 ortağı bulunan bir anonim şirkette her ortağın eşit payı varsa, dağıtılacak kâr eşit şekilde bölünür.
📌 4. Kar Payı Dağıtımında Vergilendirme
| Kar Payı Alan Kişi | Vergi Uygulaması |
|---|---|
| Gerçek Kişi Ortaklar | %15 stopaj uygulanır. Beyan sınırını aşarsa gelir vergisi beyannamesine eklenir. |
| Tüzel Kişi Ortaklar | Kurum kazancına eklenir, %25 kurumlar vergisine tabi olur. |
🚨 Örnek:
Ortaklara 100.000 TL kâr payı dağıtıldığında, 15.000 TL stopaj kesilip, ortaklara 85.000 TL net ödeme yapılır.
📌 5. Zararların Paylaşımı Nedir?
📌 Zarar paylaşımı, şirketin faaliyetleri sonucunda zarar etmesi halinde, bu zararın ortaklar arasında paylaşılmasını ifade eder.
✔ Sermaye Şirketlerinde (Anonim ve Limited Şirketler) ortaklar, koydukları sermaye ile sınırlı sorumludur. Zarar, özkaynaklardan karşılanır.
✔ Şahıs Şirketlerinde (Kollektif, Komandit Şirketler) ortaklar, şirket borçlarından şahsi malvarlıklarıyla sınırsız sorumludur.
🚨 Örnek:
Bir limited şirket, 2024 yılında 500.000 TL zarar ettiyse, bu zarar sermaye azaltımı veya özkaynaklardan karşılanır.
📌 6. Şirket Türlerine Göre Zarar Paylaşımı
| Şirket Türü | Zarar Sorumluluğu |
|---|---|
| Anonim Şirket | Ortaklar sadece koydukları sermaye kadar sorumludur. |
| Limited Şirket | Ortaklar sermaye taahhüdü kadar sorumludur. Kamu borçları için, ortakların şahsi sorumluluğu da doğabilir. |
| Kollektif / Komandit | Ortaklar, şirket borçlarından şahsi malvarlıklarıyla sorumludur. Komanditer ortak, koyduğu sermaye kadar sorumludur. |
🚨 Örnek:
Bir anonim şirket, 1.000.000 TL zarar ettiğinde, ortakların ek ödeme yapma zorunluluğu yoktur. Ancak, kollektif şirkette zarar, ortakların kişisel malvarlıklarından karşılanabilir.
📌 7. Kar Payı Dağıtımı ve Zarar Paylaşımı Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
✔ Şirket ana sözleşmesi dikkatlice incelenmelidir.
✔ Genel kurul kararları usulüne uygun alınmalıdır.
✔ Kâr dağıtımı ve zarar paylaşımı sırasında hukuki danışmanlık alınması ileride çıkabilecek uyuşmazlıkların önüne geçebilir.
🚨 Örnek:
Şirket sözleşmesinde, ortakların oybirliği ile karar alınması şart koşulmuşsa, bu kurala uyulmadan yapılan kâr dağıtımı geçersiz sayılabilir.
📌 8. Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ X Anonim Şirketi, 2024 yılında 2.000.000 TL net kâr elde etmiştir.
✔ Genel kurulda, kârın %50’sinin dağıtılmasına karar verilmiştir.
✔ Ortak Ali Bey’in payı %25 olduğundan, 250.000 TL brüt kâr payı almıştır.
✔ %15 stopaj kesintisi sonrası, Ali Bey’e 212.500 TL net ödeme yapılmıştır.
📌 9. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Kar payı dağıtımı için genel kurul şart mı?
📌 Evet. Anonim ve limited şirketlerde genel kurul kararı şarttır.
🔹 Kâr payı dağıtımında stopaj oranı nedir?
📌 Gerçek kişiler için %15 stopaj uygulanır.
🔹 Zarar eden şirketten ortaklar borçlu olur mu?
📌 Sermaye şirketlerinde olmaz. Ancak şahıs şirketlerinde (kollektif, komandit) olabilir.
🔹 Kar payı dağıtımı ne zaman yapılır?
📌 Genellikle genel kuruldan sonra belirlenen tarihte yapılır.
🔹 Limited şirketlerde zarar olursa ortaklar ek ödeme yapar mı?
📌 Normal ticari zarar için yapmazlar, ancak kamu borçlarında şahsi sorumluluk doğabilir.
Bir yanıt yazın