Kıdem ve İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem ve İhbar Tazminatı Nedir?

Kıdem ve ihbar tazminatı, işçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin feshi sırasında ödenen iki önemli tazminat türüdür. Bu tazminatlar, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.

Kıdem Tazminatı: İşçinin, belirli bir süre çalıştıktan sonra iş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi durumunda kazandığı tazminattır.
İhbar Tazminatı: İşverenin, işçiye fesih bildirim süresi tanımadan işten çıkarması durumunda ödediği tazminattır.

Kıdem Tazminatı Nedir ve Kimler Hak Kazanır?

Kıdem Tazminatı Şartları

Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin:

Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması,
İş sözleşmesinin:
- İşveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi,
- İşçi tarafından haklı bir nedenle feshedilmesi (örneğin maaş ödenmemesi, mobbing gibi),
- Emeklilik, askerlik veya kadın işçinin evlenmesi durumunda sona ermesi,
- İşçinin ölümü ile sona ermesi,
  gerekir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama

Kıdem tazminatı, işçinin çalışma süresi ve brüt maaşı dikkate alınarak hesaplanır.

Hesaplama Formülü:
Her bir çalışma yılı için, işçiye 30 günlük brüt ücret ödenir.
Örnek Hesaplama:
- İşçi 5 yıldır çalışıyor ve aylık brüt ücreti 10.000 TL.
- Kıdem tazminatı: 10.000 TL x 5 yıl = 50.000 TL.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kıdem tazminatı tavanı: Yıllık ödenecek miktar, her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanını aşamaz.
Ek ödemeler: Yemek, yol gibi düzenli ödenen haklar da brüt maaşa eklenerek hesaplanır.

İhbar Tazminatı Nedir ve Kimler Hak Kazanır?

İhbar Tazminatı Şartları

İhbar tazminatına hak kazanmak için:

İş sözleşmesinin, işverence ihbar süresi tanınmadan feshedilmiş olması,
İşverenin, işçiyi derhal işten çıkarması durumunda ihbar süresine ilişkin ücreti ödememesi gerekir.

İhbar Süreleri

İhbar tazminatı, işçinin çalışma süresine bağlı olarak belirlenen ihbar sürelerine göre hesaplanır:

6 aydan az çalışanlar: 2 hafta,
6 ay – 1,5 yıl çalışanlar: 4 hafta,
1,5 yıl – 3 yıl çalışanlar: 6 hafta,
3 yıldan fazla çalışanlar: 8 hafta.

İhbar Tazminatı Hesaplama

İhbar tazminatı, işçinin brüt maaşı ve çalıştığı süreye bağlı olarak hesaplanır.

Hesaplama Formülü:
Brüt maaş x İhbar süresi (hafta olarak).
Örnek Hesaplama:
- İşçi 2 yıldır çalışıyor, brüt maaşı 8.000 TL.
- İhbar süresi: 6 hafta.
- İhbar tazminatı: (8.000 TL / 4) x 6 hafta = 12.000 TL.

Kıdem ve İhbar Tazminatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Vergilendirme

Kıdem tazminatı gelir vergisinden muaftır. Ancak damga vergisi kesilir.
İhbar tazminatı ise gelir vergisi ve damga vergisine tabidir.

2. Zamanaşımı Süresi

Kıdem tazminatı: 5 yıl,
İhbar tazminatı: 5 yıl.
Bu süreler içinde dava açılmadığı takdirde tazminat hakkı zamanaşımına uğrar.

3. Mahkeme veya Arabuluculuk Süreci

Kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinde, dava açmadan önce arabuluculuk süreci zorunludur. Taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa dava açılabilir.

Kıdem ve İhbar Tazminatı ile İlgili Yargıtay Kararları

Yargıtay, kıdem ve ihbar tazminatı davalarında şu hususlara dikkat eder:

İş sözleşmesinin fesih gerekçesi,
Çalışma süresinin doğruluğu,
Tazminat hesaplamalarında tavan sınırlarının ve ek ödemelerin dikkate alınıp alınmadığı.

Sıkça Sorulan Sorular

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Kıdem tazminatı, her bir çalışma yılı için işçiye 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.

İhbar tazminatı hangi durumlarda ödenir?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin ihbar süresi verilmeden feshedilmesi durumunda ödenir.

Kıdem tazminatı tavanı nedir?

Her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanı, hesaplamada dikkate alınacak maksimum ücreti belirler.

İhbar tazminatında süre nasıl hesaplanır?

İşçinin çalışma süresine göre belirlenen ihbar süresi (hafta olarak) dikkate alınır.

Kıdem ve ihbar tazminatı için dava açma süresi nedir?

Her iki tazminat türü için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Bu makale, kıdem ve ihbar tazminatı hesaplama yöntemlerini ve hukuki süreçleri detaylı şekilde ele almaktadır. Hak kayıplarını önlemek için profesyonel bir avukattan destek almanız önerilir.

Kıdem ve İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?