Karşılıksız çek, çekin bankaya ibraz edildiğinde ödenmemesi ve banka hesabında yeterli bakiyenin bulunmaması durumudur. Bu tür çekler hem ticari hem de hukuki açıdan ciddi sonuçlar doğurur ve Türk hukukunda adli ve idari yaptırımlara tabidir.
Bu yazıda, karşılıksız çekin ne olduğu, hukuki sonuçları, cezası, şikayet süreci ve alacaklıların hakları detaylı şekilde ele alınacaktır.
Karşılıksız Çek Nedir?
📌 Karşılıksız çek, çekin bankaya ibraz edilmesine rağmen, hesabın müsait olmaması nedeniyle ödenmemesi durumudur.
Bir çekin karşılıksız sayılabilmesi için:
🔹 Çek bankaya ibraz edilmelidir.
🔹 Çek hesabında yeterli bakiye bulunmamalıdır.
🔹 Banka çekin arkasına “karşılıksızdır” kaşesi basmalıdır.
📌 Örnek:
- Bir işletme, ticari bir işlem için çek düzenleyip ödeme günü geldiğinde bankaya ibraz ettiğinde çekin karşılıksız olduğu tespit edilirse, çek sahibine karşılıksız çek düzenleme suçundan dava açılabilir.
Karşılıksız Çek Cezası ve Yaptırımları (2024 Güncel)
Karşılıksız çek düzenleyen kişi hakkında hukuki ve cezai yaptırımlar uygulanabilir.
📌 1. Adli Para Cezası ve Hapis Cezası
🔹 Çek Kanunu’na göre (5941 Sayılı Kanun), karşılıksız çek düzenleyen kişi hakkında çek bedeli kadar adli para cezası uygulanır.
🔹 Eğer ceza ödenmezse, hapis cezasına çevrilebilir.
📌 2. Çek Hesabı Açma Yasağı
🔹 Karşılıksız çek düzenleyen kişiye, 5 yıl boyunca yeni çek hesabı açma yasağı getirilebilir.
📌 3. Hukuki ve İcra Takibi
🔹 Çek alacaklısı, icra takibi başlatarak borcun tahsil edilmesini sağlayabilir.
📌 Özetle:
- Adli para cezası uygulanır.
- Çek hesabı açma yasağı gelir.
- İcra takibi ve alacak davası açılabilir.
📌 Önemli: Karşılıksız çek düzenlemek suçtur ve mahkemeye şikayet edilmesi durumunda cezai yaptırımlar uygulanabilir.
Karşılıksız Çek Şikayet Süreci Nasıl İşler?
Eğer elinizde karşılıksız bir çek varsa, hukuki süreç şu şekilde ilerler:
1. Çeki Bankaya İbraz Edin
- Çek vadesi geldiğinde mutlaka bankaya ibraz edilmelidir.
- Banka, çekin arkasına “karşılıksızdır” kaşesi basar.
2. İcra Takibi Başlatın
- Çek alacaklısı, icra dairesine giderek çekin tahsili için icra takibi başlatabilir.
- Borçlu ödeme yapmazsa, haciz işlemleri uygulanabilir.
3. Mahkemeye Şikayet Edin
- Çek düzenleyen kişi hakkında adli işlem başlatmak için icra ceza mahkemesine şikayette bulunulabilir.
- Şikayet süresi, karşılıksız çekin ibraz tarihinden itibaren 3 aydır.
📌 Özetle:
✔ Önce çekin bankaya ibraz edilmesi gerekir.
✔ Sonra icra takibi başlatılmalıdır.
✔ Şikayet süresi içinde mahkemeye başvurulmalıdır.
Karşılıksız Çek İçin Ne Yapılabilir? (Alacaklı Hakları)
Karşılıksız çek mağduru olan alacaklılar şu yollara başvurabilir:
✔ İcra takibi başlatarak borcun tahsil edilmesini sağlayabilir.
✔ Borçlunun banka hesaplarına ve mallarına haciz koydurabilir.
✔ Mahkemeye başvurarak çek düzenleyene karşı adli para cezası ve hapis cezası uygulanmasını talep edebilir.
✔ Borçlu ile anlaşarak borcun taksitlendirilmesini sağlayabilir.
📌 Özetle: Alacaklı, hem icra hem de ceza davası açarak alacağını tahsil etmeye çalışmalıdır.
Karşılıksız Çek ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Karşılıksız çekin süresi var mı?
📌 Evet. Karşılıksız çek için 3 ay içinde şikayet edilmelidir.
2. Karşılıksız çekin bedeli kısmen ödenirse ne olur?
📌 Çekin tamamı ödenmezse, kalan tutar için yine icra takibi ve cezai işlem uygulanabilir.
3. Çek düzenleyen kişi borcunu öderse ceza kalkar mı?
📌 Evet. Çek borcu ödendiğinde adli para cezası ve hapis cezası iptal edilebilir.
4. Şirket çeki karşılıksız çıkarsa kim sorumludur?
📌 Şirket çeki karşılıksız çıkarsa, şirket yetkilileri ve imza sahibi hukuki olarak sorumludur.
5. Karşılıksız çekin haciz işlemi nasıl olur?
📌 Borçlunun banka hesaplarına, taşınmazlarına ve araçlarına haciz konulabilir.
Sonuç
✅ Karşılıksız çek, banka hesabında yeterli bakiye olmaması nedeniyle ödenmeyen çektir ve cezai yaptırımlara tabidir.
✅ Alacaklılar, icra takibi başlatarak veya mahkemeye şikayette bulunarak çekin tahsilini sağlayabilirler.
✅ Çek sahibi adli para cezasına çarptırılabilir ve borcunu ödemezse hapis cezası alabilir.
✅ Karşılıksız çek için 3 ay içinde şikayette bulunulması gerekir.
✅ Çek tahsil edilemiyorsa, borçlunun mallarına ve banka hesaplarına haciz konulabilir.
📌 Eğer elinizde karşılıksız bir çek varsa veya böyle bir çek düzenlediyseniz, hukuki haklarınızı öğrenmek ve süreci yönetmek için bir avukata danışmanız önerilir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın