Yapı Kayıt Belgesi Nedir? İmar Barışı Kapsamında Bilmeniz Gereken Her Şey

1. Yapı Kayıt Belgesi Nedir?

Yapı Kayıt Belgesi, imar mevzuatına aykırı olarak inşa edilen veya imar izni bulunmayan yapılar için verilen bir belgedir. Türkiye’de yapıların kaçak statüsünden çıkarılması ve yasallaştırılması amacıyla yürürlüğe konulan imar barışı kapsamında önemli bir adımdır.

1.1 Tanımı ve Yasal Dayanağı

Yapı Kayıt Belgesi, 3194 sayılı İmar Kanunu’nda yapılan değişikliklerle yasalaştırılmıştır. Bu belge, 31 Aralık 2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için geçerlidir ve yapıların resmi olarak tanınmasını sağlar.

1.2 Yapı Kayıt Belgesinin Amacı

Belgenin temel amacı, kaçak yapı affı sağlayarak, yapıların yasallık kazanmasını ve devletin denetimi altına alınmasını sağlamaktır. Bu sayede, yapıların elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerden yararlanabilmesi mümkün olur.

2. İmar Barışı Nedir?

İmar Barışı, Türkiye’de kaçak yapıların yasallaştırılması için getirilen bir düzenlemedir. Bu düzenleme ile yapı sahiplerine ciddi avantajlar sunulmuştur.

2.1 İmar Barışının Ortaya Çıkışı ve Kapsamı

2018 yılında yürürlüğe giren İmar Barışı, şehirlerde plan dışı yapılaşmanın önüne geçmek ve yapıların denetlenmesini sağlamak amacıyla uygulamaya konulmuştur. Bu kapsamda milyarlarca liralık yapı kayıt belgesi düzenlenmiştir.

2.2 Hangi Yapılar İmar Barışı Kapsamındadır?

Ticari, konut, sanayi gibi geniş bir yelpazeyi kapsamına alır. Ancak bu yapılar, 31 Aralık 2017 tarihinden önce inşa edilmiş olmalıdır.

3. Yapı Kayıt Belgesi Nasıl Alınır?

Yapı Kayıt Belgesi almak için bir başvuru süreci bulunmaktadır. Bu süreç, belirli adımlar ve belgelerin sunulmasını gerektirir.

3.1 Yapı Kayıt Belgesi Başvuru Süreci

Başvuru, yapı sahibinin beyanı doğrultusunda yapılır. Yapı kayıt başvurusu sırasında birçok belge ve hesaplamaların eksiksiz şekilde sunulması zorunludur.

3.2 E-Devlet Üzerinden Başvuru Adımları

Başvuru işlemleri e-Devlet üzerinden yapılmaktadır. Başvuru adımları şunlardır:

• e-Devlet giriş işlemi yapılır.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı menüsü seçilir.
• Yapı Kayıt Belgesi Başvuru Sistemi üzerinden başvuru yapılır.

3.3 Gerekli Belgeler ve Harç Ücretleri

Başvuru için gerekli belgeler arasında yapı sınıfını belirten belgeler ve yapı kayıt belgesi harç ücretinin ödendiğini gösteren dekont yer alır. Harç ücreti, yapının büyüklüğü ve değeri üzerinden hesaplanır.

4. Yapı Kayıt Belgesi Hangi Hakları Sağlar?

Bu belge, birçok yasal kolaylık ve imkanı beraberinde getirir.

4.1 Yapı Kayıt Belgesi ile Tapu Alma

Yapı kayıt belgesi ile tapu alma hakkı tanınır. Bu süreçte, yapı üzerinde kat mülkiyeti veya kat irtifakı tesis edilebilir.

4.2 Elektrik, Su, Doğalgaz Bağlantısı İçin Kullanımı

Yapı Kayıt Belgesi, yapıların yasal olarak elektrik, su ve doğalgaz gibi temel ihtiyaçlar için hizmet almasına olanak sağlar.

4.3 Yıkım Riskinden Korunma

Belge sahibi olan yapılar, imar barışı kapsamında yıkım tehdidinden korunur.

5. Yapı Kayıt Belgesi ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

5.1 Belgenin Geçerlilik Süresi ve Güncellenmesi

Yapı Kayıt Belgesi, kalıcı bir çözüm sunar, ancak belirli sınırları vardır. Belgenin geçerlilik süresi 631 sayılı kanun hükmünde kararname ile düzenlenmiştir.

5.2 Yapı Kullanım İzni ve İskân Belgesi ile Farkları

Yapı Kayıt Belgesi, İskân Belgesinden farklıdır. İskân Belgesi, yapıların tüm yasal süreçlerini tamamladığını gösteren nihai izin belgesidir.

5.3 Yapı Kayıt Belgesinin İptali ve Sonuçları

Yapı kayıt belgesi iptali, yanlış beyan gibi durumlarda meydana gelebilir. Bu durumda, yapı tekrar kaçak yapı statüsüne düşebilir.

6. Yapı Kayıt Belgesi Alabilecek Yapılar

6.1 Ruhsatsız ve Kaçak Yapılar

Mevcut haliyle ruhsatsız ve kaçak yapıların yasallaşmasına olanak tanır.

6.2 Hazine Arazisi Üzerindeki Yapılar

Hazine arazisi üzerindeki yapılar bile bu belgelerle yapı kullanma izni alabilir.

6.3 Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Durumu

Yapılar üzerinde kat mülkiyeti ve kat irtifakı kurma imkanı sağlar.

7. Yapı Kayıt Belgesi ve Geleceğe Etkileri

7.1 Kentsel Dönüşüm Süreçlerinde Rolü

Kentsel dönüşüm süreçlerinde, yapı kayıt belgeli yapılar avantajlı konumda bulunur.

7.2 Yapı Kayıt Belgesi Sonrası Dönüşüm

Dönüşüm sonrasında, yapı kayıt belgeli yapılar, proje kapsamına daha kolay dahil olabilir.

7.3 Olası Yeni İmar Affı Senaryoları ve Hukuki Riskler

Gelecekte olası imar affı senaryolarında, yapı kayıt belgesi bulunan yapılar muafiyet avantajı taşıyabilir.

SSS – Sıkça Sorulan Sorular

1. Yapı Kayıt Belgesi nasıl sorgulanır? E-devlet sistemi üzerinden yapılar için sorgulama yapılabilir.
2. Yapı Kayıt Belgesi güncellemesi nasıl yapılır? Herhangi bir değişiklik durumunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurulmalıdır.
3. Yapı Kayıt Belgesi neden iptal edilir? Yanlış beyan veya belgede eksiklik iptale neden olabilir.
4. Bu belge ile hazine arazisi üzerindeki yapı yasal olur mu? Belirli şartlar altında hazine arazisindeki yapılar için de geçerlidir.
5. Yıkım kararı bulunan yapılar bu belgeyle korunur mu? Yıkım tehditi altındaki yapılar, bu belgeyle yıkımdan korunabilir.
6. Yapı Kayıt Belgesi ile kat mülkiyeti kurulabilir mi? Evet, bu belge ile kat mülkiyeti oluşturulabilir.
7. Yapı Kayıt Belgesi’nde harç ücretleri neye göre belirlenir? Yapının büyüklüğü ve konumuna göre harçlar hesaplanır.
8. Yapı Kayıt Belgesi’nin geçerlilik süresi nedir? Belge, belirli şartlara bağlı olarak kalıcı olur.
9. Yapı Kayıt Belgesi ile iskân belgesi farklı mıdır? Evet, iskân belgesi, yapı kullanım izin belgesinin son aşamasıdır.
10. Yapı Kayıt Belgesi olmadan elektrik bağlatılabilir mi? Belgesiz elektrik, su, doğalgaz alınması mümkün değildir.