Miras hukuku, kişilerin ölümünden sonra malvarlıklarının nasıl paylaşılacağını düzenleyen en önemli hukuk dallarından biridir. Ancak bazı durumlarda mirasçılar, miras hakkından önceden feragat etmek isteyebilirler. Bu durum genellikle aile içi anlaşmalarla ya da miras bırakanın isteği doğrultusunda gerçekleşir. Peki mirastan feragat sözleşmesi nasıl yapılır? Hangi şartlar geçerlidir ve bu sözleşmenin bağlayıcılığı nedir?
Bu yazımızda mirastan feragat sözleşmesinin tüm hukuki boyutlarını sade ve anlaşılır bir şekilde ele alıyoruz.
Mirastan Feragat Nedir?
Mirastan feragat, bir kimsenin daha miras bırakan hayattayken, ileride doğacak olan miras hakkından yazılı ve resmi bir sözleşmeyle vazgeçmesidir. Türk Medeni Kanunu’nun 528. maddesi bu hususu düzenlemektedir.
Feragat, genellikle miras bırakan ile mirasçı arasında yapılır ve iki taraflı bir işlem niteliğindedir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Mirastan Feragat Sözleşmesi Ne İşe Yarar?
Bu sözleşmenin temel amacı, miras paylaşımında çıkabilecek ihtilafları önceden ortadan kaldırmaktır. Özellikle büyük aile şirketlerinde, bazı çocukların mirastan feragat etmesi, malvarlığının parçalanmasını önleyebilir.
Örnek kullanım alanları:
- Aile şirketinin tek elde kalması amacı,
- Bir çocuğa sağlığında yeterince mal verilmiş olması,
- Aile içi huzurun korunması için anlaşma yapılması.
Mirastan Feragat Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Mirastan feragat sözleşmesi yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli adımlar şunlardır:
1. Taraflar
Sözleşme, miras bırakan ile yasal mirasçısı arasında yapılır. Vasiyet alacaklılarıyla yapılması mümkün değildir.
2. Resmi Şekil Şartı
Sözleşme, resmî vasiyetname şeklinde noter huzurunda yapılmalıdır. Aksi takdirde geçersiz olur. Sözlü ya da el yazısıyla yapılan beyanlar geçerli değildir.
3. Bedelli ya da Bedelsiz Olabilir
Feragat, bedelli veya bedelsiz olarak yapılabilir.
- Bedelli feragat: Mirasçıya bir mal, para veya başka bir hak verilerek mirastan feragat etmesi sağlanır.
- Bedelsiz feragat: Mirasçı hiçbir karşılık almadan mirastan vazgeçer.
Bu fark, ileride miras açıldığında diğer mirasçılar açısından önemlidir.
4. Sözleşmenin Kapsamı
Feragat tüm miras hakkını kapsayabileceği gibi, belli bir oranı veya belli malları da kapsayabilir. Ancak bu durum sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
5. Noter İşlemleri
- Taraflar birlikte notere başvurur.
- Noter, her iki tarafın rızasını teyit eder.
- Sözleşme iki nüsha olarak hazırlanır.
- Noter tarafından onaylanarak taraflara verilir.
Mirastan Feragat ile İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Feragat eden kişi, miras bırakan öldüğünde mirasçı sıfatı kazanmaz.
- Eğer bedelsiz feragat varsa, feragat edenin altsoyu da mirasçı olamaz.
- Ancak bedelli feragatte, altsoy mirasçı olabilir.
- Feragat eden kişi, daha sonra bu hakkından tek taraflı cayamaz.
- Feragat edilen miras hakkı, başka kişilere devredilemez.
Mirastan Feragat ile İlgili Örnek Senaryo
Bir baba, üç çocuğundan biriyle noter huzurunda mirastan feragat sözleşmesi yapar ve ona sağlığında bir daire verir. Baba öldüğünde, bu çocuk diğer kardeşlerle birlikte mirasa katılamaz.
Eğer sözleşme bedelli yapılmışsa, bu çocuk feragat etmiş sayılır ve miras paylaşımında yoktur. Ancak altsoyu, yani çocukları, mirastan pay alabilir.
Mirastan Feragat ile Mirastan Reddin Farkı
| Özellik | Mirastan Feragat | Mirastan Reddetme |
|---|---|---|
| Ne zaman yapılır? | Miras bırakan hayattayken | Miras bırakan öldükten sonra |
| Kimle yapılır? | Miras bırakan ile mirasçı arasında | Sulh hukuk mahkemesiyle |
| Geri alınabilir mi? | Hayır | Evet (süre geçmeden) |
| Sonuç | Mirasçılık sıfatı doğmaz | Mirasçı sıfatı doğar, sonra sona erer |
Yargıtay Kararlarında Mirastan Feragat
Yargıtay, mirastan feragat sözleşmeleriyle ilgili kararlarında şekil şartına ve feragat edilen hakkın kapsamına özellikle vurgu yapmaktadır. Kararlarda, özellikle noter huzurunda yapılmayan sözleşmelerin geçersiz sayıldığı ve bedel verilip verilmediği hususunun mirasçılar arası dengeyi etkilediği görülmektedir.
Sonuç
Mirastan feragat sözleşmesi, miras hukukunda tarafların iradesine dayanan önemli bir düzenleme aracıdır. Hem miras bırakanın malvarlığını dilediği gibi yönlendirmesini hem de mirasçılar arasında ihtilafların engellenmesini sağlar. Ancak bu sözleşmenin geçerli olabilmesi için mutlaka noter huzurunda yapılması ve şartlarının açıkça belirlenmesi gerekir. Aksi takdirde, hukuki sorunlarla karşılaşılması kaçınılmaz olacaktır.
Bir yanıt yazın